[By far the most posts here on ODP are in English.
Especially in connection with the approaching
presentation of my paintings there is now
temporarily a larger number of posts in Dutch.
The videos on my YT channel
are spoken AND subtitled in English]
In het kader van voorbereiding ván en reclame vóór de naderende presentatie van schilderijen van mijn hand, bezocht ik afgelopen vrijdag een middelgroot museum en schafte ik een exemplaar aan van ‘Het grootste kunsttijdschrift van Nederland‘.
Rondkijken in dat museum en lezen in dat tijdschrift waren onthutsende, bijna deprimerende ervaringen. In deze post schrijf ik over dat tijdschrift. Deze editie van de acht keer per jaar verschijnende uitgave – in de grote afbeelding hierboven ziet u het grootste deel van de voorpagina – heeft dus als thema: Moeders! Van Idylle tot alledaagse werkelijkheid.
Het luxe uitgevoerde blad telt ongeveer 80 pagina’s. De eerste, laatste en op een na laatste bladzijde uitgevoerd in hoogglans op papier dat circa een kwart mm dik is. Karton dus eigenlijk. Veel van die 80 bladzijden zijn bedrukt met allerlei vormen van reclame. Circa een kwart is gevuld met inhoudelijke teksten.
Absoluut
De allereerste daarvan is te vinden op bladzijde tien onder het kopje ‘Medewerkers‘. Filosoof en cultuurjournalist Myrthe Meester schrijft daar drie regels. De middelste ervan begint zo:
Hoewel ikzelf absoluut geen moeder wil worden …
Mensen die geen kinderen willen of kunnen krijgen: ik vind het altijd een tikje verdrietig. De redenen ervoor zijn uiteraard voor ieder individu verschillend. Het is die toevoeging ‘absoluut’ die bij mij alarmbellen deden afgaan.
Het geluid ervan werd echt oorverdovend toen ik las wat zij op bladzijde 22 tot en met 26 schrijft over moederschap. Overigens is dit artikel het enige stuk in het tijdschrift dat over het thema gaat…
Baargeweld
Wat brengt trouwens zo iemand, die dus zelf absoluut geen moeder wil worden, in vredesnaam ertoe om zich uitgebreid uit te laten over moederschap? Alsof iemand die zelf nog nooit enig muziekinstrument heeft aangeraakt, solliciteert naar een functie als muziek criticus.
Meester bouwt haar verhaal op aan de hand van zes kunstuitingen. Een daarvan is bijna 500 [!] jaar oud en door een onbekende persoon geschilderd. De anderen zijn allemaal zeer recent.
Niet getoond, maar wel vermeld, is werk van fotografe Rineke Dijkstra. Meester ziet in de ogen van drie net bevallen vrouwen:
… een restje verbijstering over het baargeweld op hun gezicht.
Ik vind het knap en verbazend dat ze dat ziet. Maar bepaald niet verbazend knap.
Zelfs voor iemand die alleen maar net vader is geworden, is de geboorte van een dochter of zoon op zijn minst een surrealistisch gebeuren. Zeker de eerste keer.
Ik herinner me dat een verpleegster minder dan een uur na de geboorte van mijn oudste vroeg: ‘Ben je al een beetje gewend aan het idee?‘ Ik antwoordde: ‘Dat zal toch zeker nog wel een paar jaar duren‘.
Dat had ik goed aangevoeld.
Een archetype van de Slechte Moeder?
In een paragraaf getiteld ‘Vruchtbaar‘ lees ik over het in stand houden van ‘ongenuanceerde archetypes als de Goede Moeder versus de Slechte Moeder‘. Geen idee waar dat over gaat. Karikaturen van nare schoonmoeders en boze stiefmoeders ken ik wel. Ook van heel dichtbij…
Kunstwerken waar Meester positief over is, zijn bijvoorbeeld gemaakt door vrouwen die tot voor kort:
.. niet altijd serieus genomen werden in de kunstwereld, omdat het werk over het moederschap al snel werd afgedaan als ‘baarmoederkunst’: therapeutisch en sentimenteel.
In de kunstwereld heb ik onderstreept: wie is dat, die kunstwereld? Geen enkel voorbeeld, zelfs geen hint.
En dan dat ‘therapeutisch en sentimenteel‘. Wie zeiden of schreven dat? En is dat trouwens iets positiefs of negatiefs?
Collectief opvoeden
Dat is de titel van haar laatste paragraaf: collectief opvoeden.
Daarin prijst ze onder andere werk van de Nigeriaanse Tyna Adebowale. Die toont een serie getiteld ‘I have five mums, I turned out great‘. Fijn voor Tyna, denk ik dan. Maar ook: heeft dat schilderen voor mevrouw Adebowale nu wel of niet een (welkome) therapeutische rol gespeeld?
Meester schrijft in deze paragraaf onder andere over de hedendaagse (!), geïndividualiseerde, soms ronduit eenzame ouderschap. Waar is dat op gebaseerd?
De laatste regels van de paragraaf en het hele stuk moet ik hier, als vijand van communisme en nihilisme, gewoon helemaal citeren:
… een anonieme vrouwenarm, die vanaf de rechterkant het beeld in steekt, heeft hem [een klein jongetje] bij zijn mouw gegrepen. Dit is een ‘moederportret’ dat alles open laat: of deze vrouw een ‘good mom’ of een ‘bad mom’ is, en zelfs of ze zijn biologische moeder is, blijft in het midden. Ze kan iedereen zijn, en vormt daarmee het tegendeel van het beeld van de eendimensionale, hoogverheven Madonna, waarmee deze tentoonstelling succesvol afgerekend heeft.
Brrr.
Slachtofferrol
Een ander kunstwerk waar Meester over juicht, is van de hand van de Iraanse Madani en heet ‘Shit mom‘:
… de moeder vormt een hoopje uitgesmeerde stront op de grond, waarin haar vier losgeslagen baby’s wild rondspringen.
Komt dat zien, zou je sarcastisch kunnen toevoegen.
Maar een boodschap van Meester is duidelijk en terecht: het ouderschap en vooral het moederschap is geen kleinigheid en een bevalling is -zowel lichamelijk als geestelijk- een extreem ingrijpend gebeuren.
En het is waar: er zijn nog steeds best veel mannen die weinig bewondering hebben voor de fenomenale lichamelijke prestaties van vrouwen. Biologisch bekeken verhoudt de bijdrage van mannen aan de voortplanting en het voortbestaan van de mensheid zich tot die van vrouwen ongeveer als de omvang van zijn zaadcellen tot haar eicellen.
En dan heb je tegenwoordig ook nog die geestelijk gestoorde mannen die zich identificeren als vrouw of nog erger!
‘Zo maar een van onze vrijwilligers’
Even een zijstapje in dat verband.
In de categorie ‘Museum & Meer‘ is achterin het Museum Tijdschrift ook wat te vinden over het Cobra Museum: zie afbeelding en tekst.
De man schijnt hoogopgeleid te zijn en gewerkt te hebben in een serieus werkgebied. En hij besteedt gemiddeld een halve dag per week aan deze bezigheid … Lees de tekst en huiver.
De olifant in kwestie: moederschap van meisjes
Het lijkt misschien of ik me heel druk of zelfs boos maak om de bewuste kinderloosheid van filosofe Meester. Dat is beslist niet mijn boodschap.
Het gaat mij hier (en niet alleen in deze blogpost !) om het benoemen van die roze (of paarse?) olifanten. De grootste en minst opgemerkte daarvan in dit dossier, staart je aan vanaf die afbeelding die ik boven dit stuk heb geplaatst.
De afgebeelde moeder is geen vrouw maar nog een meisje. Hetzelfde geldt voor dat bijna 500 jaar oude schilderij van pagina 26.
Wanneer je als vrouw 10 of meer kinderen krijgt en vrijwel de volledige zorg bij jou ligt, domineert dat je hele leven en dat is nog veel meer het geval wanneer dat baren al begint voordat je 20 bent of zelfs zo ongeveer net na je menarche!
Zie eventueel deze Engels gesproken en ondertitelde video daarover. Titel: ‘Harvesting and breastfeeding children‘.
Om dit stuk niet al te lang te maken sluit ik af met de link naar een andere video op mijn YoutTube kanaal: over Vrouwen als holle vaten, als lopende en kokende baar-moeders …